اشراق

یادداشت های یک فرهنگ دوست

هنر
  • یا مرتضی علی (ع)
کتاب
  • “بوی خوش عطر” رونمایی شد
طبقه بندی موضوعی

۶ مطلب با موضوع «یادداشت ها :: علمی :: یادداشت های علمی :: دین شناسی» ثبت شده است



ایام شهادت حضرت زهرا سلام الله علیهم فرصت مناسبی برای بررسی نگاه اسلام به مسأله زنان و فاصله این نگاه با گفتمان های رقیب است؛ چه اینکه گرد و غبار برآمده از اتفاقات امروز نیز بر اهمیت این مساله، افزوده است.
شاید امروزه برخی با اولویت سازی های اعتباری، برخی از شاخصه های معیار برای کرامت زن را وارونه جلوه دهند لکن توجه به نگاه مترقی و متعالی زن در اندیشه اسلامی و در بیش از چهارده قرن پیش که همه جوامع درگیر نظام طبقاتی بوده اند ، روشن گر بسیاری از مسایل است.
برتری بخشیدن به جایگاه زن در جامعه از زنده به گور شدن تا مسیر دستیابی به بهشت، اعتبار بخشی شگفت انگیز به جایگاه مادر، نگاه حداقلی به وظایف زن و حداکثری به وظایف مرد در نظام خانواده، تغییر نگاه از کالای جنسی به یک فرد اثرگذار در تعالی اجتماعی بدون توجه به جنسیت آنان با وضع قوانینی در پوشش، حمایت مالی از بانوان از طریق ایجاد تکالیف متعددی چون مهریه، نفقه، جواز اخذ اجرت در مقابل کارهای خانه و... و حق برخورداری مساوی از غالب جایگاه های اجتماعی در فلسفه سیاسی اسلام، از جمله مواردی است که از اسلام، دینی مدافع حقوق زنان ساخته است؛ به نحوی که توجه به امور پیش گفته و مقایسه با دستاوردهای جنبش های چون جنبش فمینیستی در کشورهای دیگر، فاصله ای فضایی را متذکر می شود که خود شاهد دیگری بر «دین بانوان» بودن اسلام است.
اسلام و در راس آن، مذهب تشیع حتی در الگوسازی نیز روی به بانوان آورده و بانویی چون حضرت زهرا سلام الله علیه را به عنوان یک الگوی شایسته مطرح می کند. وجود مبارک امام زمان عج که بر اساس روایات متعدد ذخیره الهی و موظف به برقراری حکومتی کاملا شایسته و آرمانی برای همه مردم جهان هستند، در این باره می فرمایند: «فی إبنَةِ رسُولِ اللهِ (صل الله علیه و آله) لِی أسوَهٌ حَسَنَهٌ» [ حضرت زهرا س] دختر پیامبر(ص) برای من اسوه و الگویی شایسته است.
هرچند چنین نگاه شگفت انگیز به جایگاه زن و تدارک حقوق و حمایت های منحصر به فردی از او قطعا رشک برانگیز است و ارجاع به هر نگاهی جز این به این جایگاه، ارتجاع و واپس گرایی است لکن کوتاهی های فراوان ما در جنگ روایت ها، نگاه پیش رو اسلام را ارتجاعی و نگاه ارتجاعی دیگران را پیش رو و مترقی کرده است. خروجی همین جنگ روایت هاست که اولین و مترقی ترین مدافع حقوق زنان در بیش از هزار و پانصد سال پیش را باید مخالف شعاری چون «زن، زندگی، آزادی» دانست که پیش از همه، هم به زن و ارتقای مقام و منزلت او پرداخته است، هم زندگی ای با محوریت مادر و خانواده طراحی کرده است و هم با احکام خود زن را از قید نگاه جنسیتی صرف، که مهم ترین مانع رشد فردی و اجتماعی اوست، آزاد کرده است.
ترویج این نگاه مترقی به جایگاه بانوان توجه و تذکر به خودمان و بانوان عزیز در توجه به اسلام راستین و البته پایداری بر احکام کرامت آفرین زنان در اسلام(هرچند به مزاق مردانه مان خوش نیاید) و حفظ عزت و جایگاه واقعی زن مهم ترین ماموریت امروز ماست.
به امید موفقیت در مسیر پیش رو.

مهدی صنعتی
۰۲ دی ۰۱ ، ۱۴:۳۸ موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰ نظر

خوب به یاد دارم که یکی از شیرینی های دوران کودکی مان، حضور در صف های به هم فشرده ی نماز جماعت مساجد و بهره مندی از افطاری های مومنین در این شب های عزیز و بیدارماندن های با مشقت شب های قدر بود؛ تصاویری که متاسفانه دو سالی است از دیدن شان محرومیم و بی تاب تکرار آن خاطراتیم.

در این ایامی که بر ما به سختی می گذرد و هر کدام مان به دلیلی دل خوشی از این بیماری و فضای اجتماعی پیرامون آن نداریم و غالب مردم عزیزمان به همین دلیل و بخاطر تعطیلی ها و مصائب کرونا بیش از گذشته در خانه هستند، شاید بد نباشد که اندک زمانی را به طهارت روح و جان بپردازیم. فرصتی را برای تامل در مسیر طی شده و کارهایی که در آینده باید انجام دهیم، کنار بگذاریم و چه فرصتی بهتر از شب های ماه مبارک رمضان و شب های قدر پیش رو؟

هر کدام از ما، بسته به حواس پرتی مان، کارهای صحیحِ نکرده و غلطِ انجام داده که نیازمند بازنگری هستند، کم نداریم و تامل در آن ها و عزم بر اصلاح شان، کم توفیق و منفعتی نیست؛ تاملی که به تعبیر برخی روایات از عبادت هزار سال هم بیشتر است.

خوب می دانم که اطراف مان را دلایل حواس پرتی و غفلت فرا گرفته اند و اصلا همه جهت دهی های جامعه و زندگی و... به سمتی غیر از آن چه دارم پیشنهاد می دهم هست ولی این را هم معترفیم که عیار هر انسانی به میزان تعقل و تفکر و دانش اوست و از پی این هاست که انسان بودن مان شکل می گیرد و از پی انتخاب های مان است که نوع زندگی مان را می سازیم.

سختی روزگار و ناکارآمدی مسوولان شاید برخی از ما را به نتایج غلطی چون روی گردانی از دین و آموزه های آن هم کشانیده باشد، اما خودمان هم می دانیم که این، نه رسم تامل و تعقل است و نه از پس انتخاب درستی برآمده است. نشانه اش همان که تا جان را در مسیر معنویت و طراوت ماه مبارک رمضان قرار می دهیم، تا سیم های ارتباط مان با خالق هستی وصل می شود، نشاط و سرزندگی فراوانی می یابیم به نحوی که گویا در آغوش پدر و مادرمان هستیم و دل در اقیانوس محبت و نوازش شان رها کرده ایم.

بیایید با هم قرار بگذاریم و کلاه خودمان را قاضی کنیم و به این نکات بیندیشیم و در پی انتخاب درست و عالمانه باشیم و امیدوار به فضل و رحمت الهی. ساعاتی هر چند کوتاه را به اشتباهات مان بیندیشیم و در مسیر پیش رو به خودمان قول دهیم که هر روزمان را به عید انانیت و انتخاب های درست تبدیل کنیم.  

من با همه وجودم برا شما دعا می کنم که توفیق تامل، انتخاب درست و بهره مندی از معنویات ماه مبارک را پیدا کنید و البته امیدوار به دعای شما هستم.

مهدی صنعتی
۰۷ ارديبهشت ۰۰ ، ۱۳:۵۰ موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰ نظر


این روزها و در ایام پر اضطراب اقتصادی، شاید خیلی ها به این فکر کرده باشند که آیا خوشبخت خواهیم شد و شاید از خدای خود خواسته باشند که آن ها را به این خواست مهم برساند. عده ای دیگر اما دغدغه روز و شب شان سعادت مندی است و در پی دست یافتن به آن، تلاش فراوانی می کنند و آن ها هم از خدای خودشان این را با اصرار می خواهند.

اشتباه نکنید. نمی خواهم دوگانه دنیا و آخرت ترسیم کنم و یا بر مسند قضاوت بنشینم و عده ای را دنیاگرا و مذموم و دیگران را آخرت گرا و ممدوح بنامم؛ نه! مختصر و مفید میخواهم خدمت شما عزیزان عرض کنم که شاید راه را اشتباه رفته ایم!

مگر نه این است که وقتی از سر شوق و پر از امید در پی دست یابی به موفقیت هستیم و یا دردمندانه کیمیای سعادت را می جوییم، آن چه بیش از هر چیزی تشنه آن هستیم، مسیر موفقیت انسان های بزرگ است؟ نقشه راهی که آن را طی کرده اند و راز موفقیت شان هست را به بالاترین قیمت خریداریم و اکسیر بی مانند خوشبختی و یا سعادت می دانیم چرا که آن را «یک راه طی شده» می پنداریم.

واقعیت این است که از پس همین نگاه بوده است که مهم ترین اندیشمندان، دانشمندان و موفقین در این عالم، سال ها تجربه کرده اند و نوشته اند و گفته اند تا نقشه راه به دست مان برسانند و ما با همه وجودمان در پی آنیم، بی آنکه از خودمان بپرسیم که آیا آن چه در دست داریم همه مشکلات مان را حل می کند یا خیر؟

همه مان بی کم و کاست، انسان را نیمی فرشته می دانیم و با این نگاه نمادین، اعتراف می کنیم که به هر دوی این برنامه ها نیازمندیم؛ هم نیازمند راهی برای خوشبختی برای نیمه انسانی مان و هم راهی برای سعادت و اعتلای نیمه فرشته خوی مان. به همین دلیل است که برنامه ای مایه آرامش روح و جان مان می شود که هر دو مسیر را به خوبی ارایه دهد و هر دو هدف را تامین کند و از قضا ما مسلمان ها به پشتوانه معارف عمیق دینی مان، مدعی چنین برنامه ای هستیم.

خداوند بزرگ، لطفی در حق مان کرده و در چنین روزهایی کامل ترین فرستاده اش را همراه با کامل ترین نقشه راه برای همه ساحت های حیات بشری فرستاده است تا ما را به هر دو هدف برساند. از خوش شانسی و سعادت مان بوده است که ما هم پیرو این مکتب هستیم و در این مسیر قرار گرفته ایم و اگر هم با عمل مان منحرف شده ایم، راه بازگشت و شکر این نعمت بی بدیل را بازگذاشته که «صد بار اگر توبه شکستی باز آی» آن هم بازگشتی که در آن پشیمانی نیست و چاره همه پشیمانی ها و چه کنم هاست.

وجود پیامبر عزیزمان و آیین آسمانی و کامل مان، دِین بزرگی بر عهده مان نهاده است که به درستی از پس شکر آن بر نمی آییم جز آن که خوب آن را بشناسیم و مومنانه سر بر آستان این مسیر نهاده و با قدم های دل مان در این مسیر حرکت کنیم و به سعادت و خوشبختی دست یابیم. قطعا بی توجهی به این راه حقیقی و کامل و گدایی مسیرهای بدلی از دیگران ناشکری و اشتباه روی است.

همدیگر را دعا کنیم که موفق به شکر این نعمت باشیم. عیدتان مبارک.

مهدی صنعتی
۲۱ اسفند ۹۹ ، ۱۰:۰۵ موافقین ۱ مخالفین ۰ ۱ نظر

 

مکتب یا ایدئولوژی چیست و چگونه تعریف می‏شود ؟ چه ضرورتی است که‏ انسان به عنوان یک فرد و یا به عنوان عضو یک جامعه پیرو یک مکتب باشد و به یک ایدئولوژی بپیوندد و ایمان داشته باشد ؟ آیا وجود یک ایدئولوژی‏ برای فرد یا جامعه انسان ضروری است ؟ مقدمه‏ای اینجا لازم است . فعالیتهای انسان دو گونه است .....

مهدی صنعتی
۳۰ تیر ۸۶ ، ۱۲:۳۴ موافقین ۰ مخالفین ۰ ۴ نظر

 از جمله معانی ای که برای جهان بینی به کار برده اند این است : « یک سلسله اعتقادات و بینش های کلی هماهنگ در باره ی جهان و انسان و بطور کلی درباره ی هستی . » ( 1 )  که البته در جاهای دیگر به صورت « نوع برداشت و طرز تفکری که یک مکتب درباره ی جهان و هستی عرضه می دارد ، زیرساز و تکیه گاه فکری آن مکتب به شمار می رود  که از آن به جهان بینی یاد می شود » ( 2 ) تعریف شده است . بر اساس این تعاریف و مشاهده ی عقلانی و اصولی وقایع موجود باید به این نکته توجه داشت که .....

مهدی صنعتی
۱۹ تیر ۸۶ ، ۱۰:۱۴ موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰ نظر

 

چندی است در این فکرم که چگونه می توانم تا حدودی وظیفه ی اصلی خودم را در راستای طلبه بودنم به انجام رسانم تا این که با درخواست برخی از دوستان که برای من اولویت را این گونه مسایل می دیدند تصمیم گرفتم در وبلاگم به موضوع « اندیشه و کلام اسلامی » هم بپردازم و به تبع از ابتدایی ترین مباحث آن آغاز می کنم که دین و واژه های مربوط به آن است . پرواضح است که از انتقادات و سوالات شما دوستان استقبال خواهم کرد و به تبع خوشحال خواهم شد چرا که سبب تلاش روز افزون من خواهد شد . در انتها خواستارم بزرگواران و عزیزان خواننده ی مطالب اندکی دندان بر جگر گذاشته و شبهات و سوالات خود را همراه با بحث جلو آورند تا سبب پراکندگی نشود . لطف نموده و برای خواندن اولین مطلب آن بر روی ادامه ی مطلب کلیک کنید .

مهدی صنعتی
۱۶ تیر ۸۶ ، ۲۰:۵۸ موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰ نظر