قُـلْ لِلْمُومِنینَ یغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ وَ یحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذلِک أَزْکى لَهُمْ إِنَّ اللّهَ خَبیرٌ بِما یصْنَعُونَ وَ قُلْ لِلْمُومِناتِ یغْضُضْنَ مِنْ أَبْصارِهِنَّ وَ یحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَ لا یبْدینَ زینَتَهُنَّ إِلاّ ما ظَهَرَ مِنْها [نور/31-30
یکى از بیماریهاى بزرگ اجتماعى که بیشتر مردم به ویژه جوانان به آن مبتلا هستند، مسأله نگاه به نامحرم و صحنه های شهوت انگیز است است که متأسفانه در نزد برخى آن قدر عادى شده است که این نگاه جاى خود را به چشمچرانى و نگاههاى طولانى که زمینه ساز مفاسد بزرگتری است داده است.
قرآن کریم و پیامبراکرم صلی الله علیه و آله و ائمه اطهارعلیهم السّلام با بیانات بسیار مهمى، آثار منفى این پدیده زشت را گوشزد نموده و از مسلمانان خواستهاند تا چشم خود را از نگاه به نامحرمان کنترل کنند.
حکم نگاه از منظر قرآن کریم
حکم نگاه از منظر قرآن کریم
به مؤمنان بگو چشمان خود را کنترل وپاکدامنی خویش را حفظ نمایند این براى آنها پاکیزهتر است، خداوند به آنچه انجام مىدهید آگاه است و در آیه دوم زنان مؤمنه را مخاطب قرار داده و چنین مىفرماید: و به زنان با ایمان بگو چشمان خود را کنترل ودامان خویش را حفظ کنند و زینت خود را جز آن مقدار که ظاهر است، آشکار ننمایند. [نور، 30 و 31].
پیــامـها:
1- لازمه ایمان، حفظ نگاه ازحرام است (قل للمومنین...یغضوا)
2- جاذبه های غریزی رابایدکنترل کرد. (یغضوا)
3- چشم پاک مقدمه پاکدامنی است (یغضوا من ابصارهم
ویحفظوا فروجهم)
4- چشم چرانی وبی عفتی مانع رشد معنوی انسان است (یغضوا یحفظوا ازکی)
5- چشم چرانی در محضرخداست ، درمحضر خدا معصیت نکنیم (یغضوا... ان الله خبیر)55
6- درلزوم عفت وپاکدامنی وترک نگاه حرام ، فرقی بین زن ومرد نیست (یغضوا یغضضن یحفظوا یحفظن)
7- جلوه گری زنان درجامعه ممنوع است (ولا یبدین زینتهن)
آثـار چشـم چـرانی
همه مىدانیم که چشمچرانى اثرات بسیار زشتى در سلامتى و روح انسان برجای مىگذارد، چرا که انسان با این کار، مقدمه بسیارى از گناهان را فراهم می کند وحتی در برخى از موارد براى رسیدن به خواسته خود ( که از راه چشم تحریک شده است) زندگى خود را هم به مخاطره مىاندازد.
بنابراین ضرورت عقل ایجاب می کند یک جوان به وسیله کنترل نگاه، سلامت فکر و طهارت روح خود را حفظ کرده و زندگى باصفاى خویش را به بسیارى از گناهانى که به وسیله یک نگاه انجام مىشود، آلوده نسازد.
با این بیان مىتوان گفت که آثار منفى چشمچرانى بسیار است که ما از باب اختصار به چند مورد آن اشاره مىکنیم:
1- تحریک شهوت حیوانى : در روایتى از حضرت امام جعفر صادق علیه السلام آمده است: از نگاه ـ به نامحرمان ـ خوددارى کنید، چرا که تخم شهوت را در دل می کارد و همین بس که بیننده را در فتنه بیندازد."[مستدرک الوسائل، ج10، ص157]
2- ایجاد حسرت دائمی: چه بسیار افرادى که به وسیله چشم خود چیزى را اراده کردند، اما براى همیشه حسرت آن بر دلشان نشست و هیچ گاه به آرزوى خود نرسیدند،
امام صادق علیه السلام : نگاه تیرى است زهرآگین از تیرهاى شیطان و چه بسا یک نگاه، حسرتی طولانی در پی داشته باشد. ً[کافى، ج5 ص559،
3ـ افتادن در دام شیطان : شاید بسیارى از جوانان عزیز به دشمن اصلى بشر و گستردگى دامهاى او پى نبردهاند، اما این را بدانید که هیچ حرکت ضداخلاقى در جامعه و فرد پیدا نخواهید کرد مگر آنکه به وسیله شیطان پلید شکل گرفته است چرا که او پس از طرد از درگاه احدیت به عزت خداوند سوگند یاد کرد که تمام بندگان را از راه به در برد، مگر آنان که مخلص بوده و از تیررس آن خبیث دور باشند، حال که چنین است مطمئن باشید که در اینجا نیز شیطان کار خود را دنبال کرده و به وسیله تیرهاى زهرآگین خویش انسان را به نگاه وتکرار آن وا مىدارد و همین نگاه مجدد است که زمینه دیگر گناهان را فراهم خواهد ساخت . حضرت یحیی علیه السلام می فرماید : اولین مرحله زنا ، نگاه است.
-4 سلب آسایش فکرى: یک چشمچران هیچ گاه آسایش فکرى ندارد چرا که فکر و ذهن چنین انسانی همیشه مشغول صحنههایی است که قبلا دیده است به گونهاى که هرگاه بخواهد خود را از فکر منظرهاى برهاند گرفتار فکر منظره ای دیگر مىشود.. امیرمؤمنان علیه السلام مىفرماید: هر کس دیده خود را رها سازد، آسایش خود را سلب کرده است...(جامع الاخبار ص 93)
5- رسوایى در دنیا : چشم چران از دنیا خارج نمی شود مگر اینکه خداوند او را رسوا کند. .
6- قساوت قلب: امام علی علیه السلام : کسی که در کنترل نفس، ضعیف شود قلبش می میرد .
7- تاسف و اندوه : حضرت علی علیه السلام هر:کس چشم خود را رها کند تاسف واندوهش زیاد شود .( کنز الفوائد ج 1 ص 349 ) کسی که به دیدن صحنه های تحریک کننده عادت دارد چون به همه خواسته های خود نمی رسد دچار ناراحتیهای روحی و جسمی می شود .
8- عذاب اخروی: پیامبراکرم صلی الله علیه و آله مىفرماید: هر کس چشم خود را از حرام پر کند (به چشم چرانی ودیدن تصاویر و صحنه های ممنوع عادت کند) خداوند در روز قیامت در آن چشم میخهاى آتشین فرو مىکند، سپس آن را پر از آتش کرده تا حساب مردم تمام شود، آنگاه دستور مىدهد تا او را به آتش جهنم ببرند.
9- کم شدن علاقه به همسر
10- زمینه سازى براى طلاق و جدایی
12- از دست دادن نعمتهای اخروی
ثـار کنتـرل کـردن نـگاه
آثـار کنتـرل کـردن نـگاه
1- دیدن ملکوت : پیامبراکرم صلی الله علیه و آله: چشمان خود را کنترل کنید تا شگفتیها را ببینید. [مصباح الشریعة، ص9
2- درک عظمت و جلال الهی: امام صادق علیه السلام : اگرچشم درمقابل حرام خدا (صحنه های ممنوع ) کنترل شود قلب، آثار عظمت وجلال خدا را مشاهده می کند [مصباح الشریعة، ص9:.
3- چشیدن مزه ایمان: نبی مکرم اسلام صلی الله علیه واله: نگاه کردن به نامحرم تیرى است زهرآگین از تیرهاى ابلیس پس هر که به خاطر خدا از آن چشم بپوشد، خداوند ایمانى به او عطا مىکند که شیرینى آن را در قلب خود احساس نماید. جامع الأخبار، ص145.
4- خوشحالی در قیامت: امام باقر علیه السلام : همه چشمهادرروزقیامت گریانند مگر سه چشم :1- چشمی که در راه خدا بیداری کشیده 2- چشمی که به خاطر خشیت وعظمت خداوند اشک ریخته 3- چشمی که درمقابل حرام خدا (نگاه به نامحرم) کنترل شده. [کافى، ج2، ص80
5 ـ ازدواج با حورالعین
راه درمـــان
1- یاد خدا: از حضرت على علیه السلام سؤال شد به چه وسیلهاى از نگاه بد نجات پیدا کنیم؟
فرمودند : با آرام کردن آن تحت حکومت سلطانی که از سر و نهان تو آگاه است . مصباح الشریعة، ص9[.
2- نماز: امیرالمومنین علیه السلام : هرگاه یکی از شما ( درحالی که مجرد است ) زن زیبایی را دید دو رکعت نماز بخواند وخداوند را بسیار سپاس گوید وبرپیامبراکرم صلی الله علیه واله درود بفرستد سپس درخواست خود را ( طلب همسر ) از خدا مسالت نماید همانا خداوند با رافت و مهربانی او را بی نیاز می کند. ِ[خصال صدوق، ج2، ص63.
- روزه : رسول اکرم صلی الله علیه واله : روزه ، خواسته نفس وشهوات حیوانی را تضعیف می کند. [مصباح الشریعة، ص135].
4- یاد قیامت: امیر مومنان علیه السلام : ..... .مردانی که یاد قیامت ، نگاه آنان را کنترل کرده است. [نهجالبلاغه، خطبه 32
5- مقایسه دنیا و آخرت: انسان عاقل صحنه ها و نعمتهای دنیوی را برصحنه ها ونعمتهای اخروی ( حوریه های بهشتی ) ترجیح نمی دهد. قرآن کریم می فرماید: آیا به زندگی دنیا راضی می شوید درحالی که نعمتهای دنیوی در مقایسه با نعمتهای اخروی بسیار ناچیز است. ( سوره توبه-38 )
6- ازدواج
8- رابطه گرم با همسر
9- حیا
10 - رعایت حجاب (از جانب مردان و زنان )
قُـلْ لِلْمُومِنینَ یغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ وَ یحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذلِک أَزْکى لَهُمْ إِنَّ اللّهَ خَبیرٌ بِما یصْنَعُونَ وَ قُلْ لِلْمُومِناتِ یغْضُضْنَ مِنْ أَبْصارِهِنَّ وَ یحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَ لا یبْدینَ زینَتَهُنَّ إِلاّ ما ظَهَرَ مِنْها [نور/31-30
یکى از بیماریهاى بزرگ اجتماعى که بیشتر مردم به ویژه جوانان به آن مبتلا هستند، مسأله نگاه به نامحرم و صحنه های شهوت انگیز است است که متأسفانه در نزد برخى آن قدر عادى شده است که این نگاه جاى خود را به چشمچرانى و نگاههاى طولانى که زمینه ساز مفاسد بزرگتری است داده است.
قرآن کریم و پیامبراکرم صلی الله علیه و آله و ائمه اطهارعلیهم السّلام با بیانات بسیار مهمى، آثار منفى این پدیده زشت را گوشزد نموده و از مسلمانان خواستهاند تا چشم خود را از نگاه به نامحرمان کنترل کنند.
حکم نگاه از منظر قرآن کریم
حکم نگاه از منظر قرآن کریم
به مؤمنان بگو چشمان خود را کنترل وپاکدامنی خویش را حفظ نمایند این براى آنها پاکیزهتر است، خداوند به آنچه انجام مىدهید آگاه است و در آیه دوم زنان مؤمنه را مخاطب قرار داده و چنین مىفرماید: و به زنان با ایمان بگو چشمان خود را کنترل ودامان خویش را حفظ کنند و زینت خود را جز آن مقدار که ظاهر است، آشکار ننمایند. [نور، 30 و 31].
پیــامـها:
1- لازمه ایمان، حفظ نگاه ازحرام است (قل للمومنین...یغضوا)
2- جاذبه های غریزی رابایدکنترل کرد. (یغضوا)
3- چشم پاک مقدمه پاکدامنی است (یغضوا من ابصارهم
ویحفظوا فروجهم)
4- چشم چرانی وبی عفتی مانع رشد معنوی انسان است (یغضوا یحفظوا ازکی)
5- چشم چرانی در محضرخداست ، درمحضر خدا معصیت نکنیم (یغضوا... ان الله خبیر)55
6- درلزوم عفت وپاکدامنی وترک نگاه حرام ، فرقی بین زن ومرد نیست (یغضوا یغضضن یحفظوا یحفظن)
7- جلوه گری زنان درجامعه ممنوع است (ولا یبدین زینتهن)
آثـار چشـم چـرانی
همه مىدانیم که چشمچرانى اثرات بسیار زشتى در سلامتى و روح انسان برجای مىگذارد، چرا که انسان با این کار، مقدمه بسیارى از گناهان را فراهم می کند وحتی در برخى از موارد براى رسیدن به خواسته خود ( که از راه چشم تحریک شده است) زندگى خود را هم به مخاطره مىاندازد.
بنابراین ضرورت عقل ایجاب می کند یک جوان به وسیله کنترل نگاه، سلامت فکر و طهارت روح خود را حفظ کرده و زندگى باصفاى خویش را به بسیارى از گناهانى که به وسیله یک نگاه انجام مىشود، آلوده نسازد.
با این بیان مىتوان گفت که آثار منفى چشمچرانى بسیار است که ما از باب اختصار به چند مورد آن اشاره مىکنیم:
1- تحریک شهوت حیوانى : در روایتى از حضرت امام جعفر صادق علیه السلام آمده است: از نگاه ـ به نامحرمان ـ خوددارى کنید، چرا که تخم شهوت را در دل می کارد و همین بس که بیننده را در فتنه بیندازد."[مستدرک الوسائل، ج10، ص157]
2- ایجاد حسرت دائمی: چه بسیار افرادى که به وسیله چشم خود چیزى را اراده کردند، اما براى همیشه حسرت آن بر دلشان نشست و هیچ گاه به آرزوى خود نرسیدند،
امام صادق علیه السلام : نگاه تیرى است زهرآگین از تیرهاى شیطان و چه بسا یک نگاه، حسرتی طولانی در پی داشته باشد. ً[کافى، ج5 ص559،
3ـ افتادن در دام شیطان : شاید بسیارى از جوانان عزیز به دشمن اصلى بشر و گستردگى دامهاى او پى نبردهاند، اما این را بدانید که هیچ حرکت ضداخلاقى در جامعه و فرد پیدا نخواهید کرد مگر آنکه به وسیله شیطان پلید شکل گرفته است چرا که او پس از طرد از درگاه احدیت به عزت خداوند سوگند یاد کرد که تمام بندگان را از راه به در برد، مگر آنان که مخلص بوده و از تیررس آن خبیث دور باشند، حال که چنین است مطمئن باشید که در اینجا نیز شیطان کار خود را دنبال کرده و به وسیله تیرهاى زهرآگین خویش انسان را به نگاه وتکرار آن وا مىدارد و همین نگاه مجدد است که زمینه دیگر گناهان را فراهم خواهد ساخت . حضرت یحیی علیه السلام می فرماید : اولین مرحله زنا ، نگاه است.
-4 سلب آسایش فکرى: یک چشمچران هیچ گاه آسایش فکرى ندارد چرا که فکر و ذهن چنین انسانی همیشه مشغول صحنههایی است که قبلا دیده است به گونهاى که هرگاه بخواهد خود را از فکر منظرهاى برهاند گرفتار فکر منظره ای دیگر مىشود.. امیرمؤمنان علیه السلام مىفرماید: هر کس دیده خود را رها سازد، آسایش خود را سلب کرده است...(جامع الاخبار ص 93)
5- رسوایى در دنیا : چشم چران از دنیا خارج نمی شود مگر اینکه خداوند او را رسوا کند. .
6- قساوت قلب: امام علی علیه السلام : کسی که در کنترل نفس، ضعیف شود قلبش می میرد .
7- تاسف و اندوه : حضرت علی علیه السلام هر:کس چشم خود را رها کند تاسف واندوهش زیاد شود .( کنز الفوائد ج 1 ص 349 ) کسی که به دیدن صحنه های تحریک کننده عادت دارد چون به همه خواسته های خود نمی رسد دچار ناراحتیهای روحی و جسمی می شود .
8- عذاب اخروی: پیامبراکرم صلی الله علیه و آله مىفرماید: هر کس چشم خود را از حرام پر کند (به چشم چرانی ودیدن تصاویر و صحنه های ممنوع عادت کند) خداوند در روز قیامت در آن چشم میخهاى آتشین فرو مىکند، سپس آن را پر از آتش کرده تا حساب مردم تمام شود، آنگاه دستور مىدهد تا او را به آتش جهنم ببرند.
9- کم شدن علاقه به همسر
10- زمینه سازى براى طلاق و جدایی
12- از دست دادن نعمتهای اخروی
ثـار کنتـرل کـردن نـگاه
آثـار کنتـرل کـردن نـگاه
1- دیدن ملکوت : پیامبراکرم صلی الله علیه و آله: چشمان خود را کنترل کنید تا شگفتیها را ببینید. [مصباح الشریعة، ص9
2- درک عظمت و جلال الهی: امام صادق علیه السلام : اگرچشم درمقابل حرام خدا (صحنه های ممنوع ) کنترل شود قلب، آثار عظمت وجلال خدا را مشاهده می کند [مصباح الشریعة، ص9:.
3- چشیدن مزه ایمان: نبی مکرم اسلام صلی الله علیه واله: نگاه کردن به نامحرم تیرى است زهرآگین از تیرهاى ابلیس پس هر که به خاطر خدا از آن چشم بپوشد، خداوند ایمانى به او عطا مىکند که شیرینى آن را در قلب خود احساس نماید. جامع الأخبار، ص145.
4- خوشحالی در قیامت: امام باقر علیه السلام : همه چشمهادرروزقیامت گریانند مگر سه چشم :1- چشمی که در راه خدا بیداری کشیده 2- چشمی که به خاطر خشیت وعظمت خداوند اشک ریخته 3- چشمی که درمقابل حرام خدا (نگاه به نامحرم) کنترل شده. [کافى، ج2، ص80
5 ـ ازدواج با حورالعین
راه درمـــان
1- یاد خدا: از حضرت على علیه السلام سؤال شد به چه وسیلهاى از نگاه بد نجات پیدا کنیم؟
فرمودند : با آرام کردن آن تحت حکومت سلطانی که از سر و نهان تو آگاه است . مصباح الشریعة، ص9[.
2- نماز: امیرالمومنین علیه السلام : هرگاه یکی از شما ( درحالی که مجرد است ) زن زیبایی را دید دو رکعت نماز بخواند وخداوند را بسیار سپاس گوید وبرپیامبراکرم صلی الله علیه واله درود بفرستد سپس درخواست خود را ( طلب همسر ) از خدا مسالت نماید همانا خداوند با رافت و مهربانی او را بی نیاز می کند. ِ[خصال صدوق، ج2، ص63.
- روزه : رسول اکرم صلی الله علیه واله : روزه ، خواسته نفس وشهوات حیوانی را تضعیف می کند. [مصباح الشریعة، ص135].
4- یاد قیامت: امیر مومنان علیه السلام : ..... .مردانی که یاد قیامت ، نگاه آنان را کنترل کرده است. [نهجالبلاغه، خطبه 32
5- مقایسه دنیا و آخرت: انسان عاقل صحنه ها و نعمتهای دنیوی را برصحنه ها ونعمتهای اخروی ( حوریه های بهشتی ) ترجیح نمی دهد. قرآن کریم می فرماید: آیا به زندگی دنیا راضی می شوید درحالی که نعمتهای دنیوی در مقایسه با نعمتهای اخروی بسیار ناچیز است. ( سوره توبه-38 )
6- ازدواج
8- رابطه گرم با همسر
9- حیا
10 - رعایت حجاب (از جانب مردان و زنان )